Giza lanari buruzko Laborem Exercens (1981) entziklikaren testu honetan, Joan Paulo II.a Aita Santuak nekazaritzaren duintasuna aldarrikatzen du. Era berean, ekonomia ona izatekotan, nekazaritza erdian jarri behar dela irizten du. Hortarako oinarrizkotzat jotzen ditu landa-eskubideak eta lan-etikaren printzipioak babestea. Gure aburuz garrantzitsuena dena azpimarratuko dugu testuan.
Nekazaritzaren duintasuna
Lanaren duintasunari buruz, gizakiaren lanaren dimentsio objektibo eta subjektiboari buruz arestian esan den guztia zuzenean aplikatzen da nekazaritza-lanaren arazoan eta lurra lantzen duen gizakiaren egoeran, landa-lan gogorrean. Izan ere, gure planetako lan-giroaren sektore oso zabala da, ez dago kontinente batera edo bestera mugatuta, eta ez dago garapen eta aurrerapen maila jakin bat lortu duten gizarteetara mugatuta. Nekazaritzaren munduak, gizarteari eguneroko mantenurako behar dituen ondasunak eskaintzen dizkionak, funtsezko garrantzia du. Nekazaritzaren eta nekazaritzaren baldintzak ez dira berdinak leku guztietan, eta nekazariek herrialde ezberdinetan duten posizio soziala ere desberdina da. Hori ez dago nekazaritza-teknikaren garapen-mailaren mende soilik, nekazaritzako langileen eskubide justuak aitortzearen mende ere badago, eta are gehiago, agian, lanaren etika sozial guztiarekiko kontzientzia-mailaren mende ere.
Landa-lanak ez ditu zailtasun txikiak, hala nola ahalegin fisiko etengabea eta batzuetan nekagarria, sozialki aintzat hartzen den estimu eskasa, nekazarien artean sozialki baztertuak izatearen sentimendua sortzeraino, horietan landa-eremutik hirira ihes masiboaren fenomenoa azkartzeraino eta, zoritxarrez, bizi-baldintza are gizagabeagoetarantz. Horri lanbide-heziketa eta baliabide egokirik eza gehitzen zaio, indibidualismo bihurri jakin bat, eta, gainera, objektiboki bidegabeak diren egoerak. Garapen bidean dauden herrialde batzuetan, milioika pertsonak beste batzuen lurrak landu behar izaten dituzte, eta latifundistek ustiatu egiten dituzte, egunen batean lur zati txiki bat jabetzan izateko itxaropenik gabe. Ez dago legezko babesik nekazaritzako langilearentzat eta haren familiarentzat zahartzaroan, gaixotasunean edo lanik ezean. Lan fisiko astuneko lanaldi luzeak modu errukarrian ordaintzen dira. Lur landagarriak jabeek bertan behera uzten dituzte; lursail txiki bat edukitzeko legezko tituluak, urteetan zehar berezkoa bezala landatuta, ez dira kontuan hartzen edo babesik gabe geratzen dira gizabanakoen edo talde boteretsuagoen «lur-gosearen» aurrean. Baina ekonomikoki garatuta dauden herrialdeetan ere, non ikerketa zientifikoak, konkista teknologikoek edo Estatuaren politikak nekazaritza oso maila aurreratuan eraman duten, lanerako eskubidea urratu daiteke, nekazariari bere lan-prestazioei dagozkien erabaki-aukeretan parte hartzeko ahalmena ukatzen zaionean, edo nekazariaren gizarte-, kultura- eta ekonomia-sustapen justua lortze aldera, elkartze askerako eskubidea ukatzen zaionean.
Ondorioz, egoera askotan, errotiko eta premiazko aldaketak behar dira nekazaritzari — eta landa-gizonei — berriz ere balio justua emateko, ekonomia osasuntsu baten oinarri gisa, gizarte-komunitatearen garapen osoan. Beraz, lanaren, lan ororen eta, bereziki, nekazaritza-lanaren duintasuna aldarrikatu eta sustatu behar da, non gizakiak, hain modu adierazgarrian, Jainkoarengandik dohain bezala jasotako lurra «menpean» jartzen duen eta mundu ikusgarrian bere «nagusitasuna» adierazten duen.
Iturria: vatican.va-tik egokitua